WSJP podaje taką samą definicję i pochodzenia dla słów opodal i nieopodal. Skąd dziś podobieństwo, skoro w jednym ze słów jest przeczenie, „nie”?

Słodzę herbatę jedną łyżeczką cukru, połową łyżeczki cukru, ćwiercią łyżeczki cukru. Czy dobrze myślę? Bo chyba nie: „Słodzę herbatę ćwierć łyżeczki cukru”?
A jeśli mam herbatę, łyżeczkę i ilość cukru wynoszącą jedną całą i jeszcze połowę łyżeczki? „Słodzę herbatę półtorą (półtorej) łyżeczki cukru”? A może to już liczba mnoga i półtorymi łyczeczkami ją słodzę?
A gdyby ktoś miał zwyczaj słodzić herbatę widelcem (albo nożem, bo też rodzaj męski) i ilością cukru mieszczącą się na nim półtora raza?

Dzień dobry, moje pytanie dotyczy słowa placówka w znaczeniu przedszkole, szkoła, żłobek. Zauważyłam, że jest ono ostatnio używane bardzo często. Szczególnie w przestrzeni social mediów. Rodzice, terapeuci mówią "oddając dzieci do placówki", "dziecko w placówce". Mam wrażenie, że w tego typu wyrażeniach brakuje dookreślenia o jaką placówkę chodzi. Mamy przecież placówki różnego typu. Placówki wychowawcze, oświatowe itp.

Niektóre rzeczowniki kończące się na -ans mają w słownikach podwójną formę mianownika lm. -anse/-ansy (pasjans, ambulans, dyliżans, romans), inne mają wyłącznie -ansy (szympans, sekans, sekstans, trans), a jeszcze inne tylko -anse (kwadrans, niuans, fajans, rezonans). Czy istnieje reguła pozwalająca rozpoznać przypadek bez zaglądania do słownika (nie zawsze jest pod ręką, a intuicja zawodzi)? Np. fidrygans?, bilans?, uzans?, rothmans (papieros marki Rothmans)?

Mężczyzna o nazwisku Kowalski zawarł związek małżeński z kobietą o nazwisku Malinowska. Przyjąwszy nazwisko żony, nazywa się teraz Malinowski. Czy nazwisko Kowalski należy określać jego nazwiskiem rodowym (jeśli nie – jakie to nazwisko)? Czy mężczyzna ten może używać zwrotu: „Jestem Malinowski, z domu Kowalski” (jeśli nie – jak ma wyrazić te samą treść)? Pisząc pismo urzędowe, chciałby w nagłówku zawrzeć oba nazwiska – czy ma do dyspozycji jakieś poprawne sformułowania? Jeśli tak, to jakie?

Komentatorzy często używają zwrotu dobra/słaba postawa w odniesieniu do występu w zawodach i uzyskanego wyniku. Czy używanie wyrazu postawa w odniesieniu do dyspozycji sportowej jest poprawne?

W klatkach schodowych mieszkalnych bloków często znajduje się pomieszczenie na wózki i rowery, które przez jednych jest zwane wózkarnią, a przez innych wózkownią. Zauważyłem, że pierwszą formą posługują się ludzie starsi, a drugą młodsi. W jakimś słowniku znalazłem obydwa warianty, wnioskuję więc, że są one równie poprawne, ale interesuje mnie, który z nich jest tradycyjniejszy i lepszy z punktu widzenia morfologicznego.

Czy jest taki zawód jak korektorka? Czy nazwa zawodu korektor dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet?
Dziękuję.
Barbara Stępień

Witam,
pytanie dotyczy mojego imienia. A właściwie jego odmiany. Wielu ludzi łamie sobie na nim głowę (i niejednokrotnie język), a ja sama zaczęłam się zastanawiać, czy forma którą, stosuję jest poprawna. Otóż często słyszę pani Mariolo lub pani Mariolko. Uważam, że poprawną formą jest Mariolu. Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości i z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam
Mariola Apolska

Szanowni Państwo!
Do moich zadań należy korekta pism (jak chętnie urzędnicy mówią – „sprawdzanie pism pod względem poprawności językowej”) w Ministerstwie Środowiska. Choć znam regułę polskiej ortografii mówiącą, że nazwy oficjalnych stanowisk, godności, funkcji (np. prezydent, premier, minister) piszemy małą literą, zaś nazwy urzędów jednoosobowych wielką, przyznam szczerze, że ich pisownia sprawia mi coraz więcej kłopotów. Trudno mi bowiem rozstrzygnąć, czy w danym zdaniu mowa o stanowisku, czy o jednoosobowym urzędzie. Czy powinniśmy napisać „rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia…”, czy (z czym spotkałam się ostatnio w Gazecie Prawnej) „rozporządzenie ministra środowiska”? Czy etaty i środki finansowe, będące dotychczas w dyspozycji Krajowego Zarządu Parków Narodowych, przejmie Minister Środowiska, czy minister środowiska? Stanowisko zajęte przez Ministra Środowiska czy ministra środowiska?
Uważam, że gdy cytowane są akty prawne (a do takich należy rozporządzenie), jak najbardziej uzasadniona jest pisownia wielkimi literami. Ale w pozostałych przypadkach pewności nie mam. Będę bardzo wdzięczna za pomoc – tym bardziej że osoby przynoszące mi pisma niechętnie patrzą na moje poprawki (oczywiście w pismach powstających w moim urzędzie wszystkie tytuły pisywane są od wielkich liter) i wciąż muszę udowadniać swoje racje.
Pozdrawiam serdecznie
Wioletta Wichrowska